Zapytaliśmy jurora konkursu „Woda żyje wśród nas”, panią Sabinę Kłosowską, nauczyciela rysunku i malarstwa artystycznego w Pałacu Młodzieży w Gdańsku.
Co to jest plakat?
S. K.: Plakat jest jedną z dziedzin sztuki i w całości stanowi odrębną formę graficzną. To po prostu jednostronny druk dużego formatu – minimum A2. Wielkość plakatu wynika z jego funkcji, bo umieszczany w miejscach publicznych powinien być dobrze widoczny i łatwo odczytywany z większej odległości.
Plakaty drukowane są na specjalnym papierze plakatowym, mogą być powielane w wielu kopiach. To jedna z dziedzin sztuki adresowanych do odbiorcy masowego. W szkole można jednak z powodzeniem wykorzystać kartę z bloku rysunkowego i zestaw farb plakatowych.
Czym w takim razie powinien cechować się dobrze zaprojektowany plakat?
S. K.: Dobrze zaprojektowany plakat powinien być przede wszystkim łatwy w odbiorze, czytelny i wyrazisty – po prostu musi łatwo przyciągać uwagę i skutecznie wybijać się z tła. Ideałem jest, gdy plakat nie zawiera zbyt wielu elementów. Należy wybrać więc przede wszystkim te najprostsze środki, które najpełniej zdołają przekazać myśl autora.
Wsparciem dla języka obrazu może być krótka informacja tekstowa. Na plakacie elementy graficzne dominują nad warstwą tekstową, która jest jedynie dopełnieniem treści zawartej w obrazie. Tekst jest jednak integralną częścią kompozycji całego dzieła.
Plakat często wykorzystuje elementy symboliczne i czytelne motywy graficzne. Częstym zabiegiem autorów jest stosowanie wyraźnych plam barwnych i zabawa kontrastem, a także rezygnacja ze szczegółu na rzecz uproszczenia przekazu. Plakacista posługuje się zwykle ograniczoną paletą wyraźnych i zdecydowanych kolorów lub ogranicza się wyłącznie do czerni i bieli.
Jaki jest cel tego nośnika?
S. K.: Plakat jest dziełem graficznym, ale jego najważniejszą funkcją jest wsparcie reklamy i propagandy. Służy on także celom informacyjnym, ale nigdy nie jest to jego podstawowa funkcja. Mówiąc najprościej – plakat ma łatwo, skutecznie i jednoznacznie przemawiać do odbiorcy.
Żeby z przekazem łatwo dotrzeć do odbiorcy, plakaty powiela się w wielu kopiach i eksponuje tam, gdzie może je oglądać jak największa grupa odbiorców. Są to więc przede wszystkim miejsca publiczne takie jak; gabloty, słupy ogłoszeniowe, a ostatnio także galerie handlowe i wielkie sklepy.
Przejdźmy teraz do drugiej formy graficznej, którą przygotować mogą uczestnicy konkursu „Woda żyje wśród nas”. Co to jest komiks?
S. K.: Komiks to słówko, które przeniknęło z języka angielskiego. Polskim, znacznie lepiej określającym tę formę sztuki terminem jest „historyjka obrazkowa”. Komiks lokuje się na pograniczu literatury i grafiki, łącząc te dwie dziedziny sztuki. Jest to opowiadanie fabularne budowane za pomocą rysunków – każdy z nich nazywany jest kadrem i ma ilustrować kolejne fazy rozwoju historyjki. Zbiór kadrów nazywany jest planszą. Całość jest drukowana w postaci zeszytu czy książki i w tej formie trafia do masowego odbiorcy.
Jakie są stałe elementy komiksu?
S.K.: Najbardziej charakterystyczne w komiksie jest to, że poszczególne kadry historyjki uzupełnione są o teksty narratora i wypowiedzi postaci umieszczone w typowych „dymkach”. Kolejną cechą tej formy sztuki jest układ kadrów w kolejności oczywistej dla czytelnika i oddzielenie ich ramkami. Te ramki to bardzo ważne graficzne elementy określające upływ czasu naszej historyjki.
O czym należy pamiętać rysując komiks?
S. K.: Istotą komiksu jest połączenie grafiki i tekstu. Poszczególne kadry powinny być więc na tyle uproszczone, żeby udało się łatwo wkomponować słowo w obraz. Do ilustracji wypowiedzi w dymkach używamy prostego języka i krótkich form wypowiedzi. Można je wzbogacić o znaki interpunkcyjne i symbole łatwo zrozumiałe dla każdego czytelnika, na przykład sms-owe uśmieszki czy popularna „małpa” używana w adresach poczty elektronicznej. Największym wyzwaniem jest jednak takie powiązanie ze sobą kadrów, aby opowiadana historia toczyła się płynnie i zachowała porządek chronologiczny.
Dziękujemy bardzo za rozmowę, która na pewno zainspiruje uczestników konkursu „Woda żyje wśród nas”. Na plakaty i komiksy czekamy do 12 listopada!
